Azospermi hastalığı erkekler arasında en sık rastlanan erkek kaynaklı kısırlık nedenlerinden birisidir. Azospermi hastası olan erkeklerin ejakülatında sperm hücresine rastlanmamaktadır. Bu nedenle de doğal yollarla gebelik oluşmamaktadır. Ancak bu durum, günümüzde azospermi kaynaklı kısırlık yaşayan çiftlerin bebek sahibi olamayacağı anlamına gelmemektedir. Çeşitli tedavi yöntemleri sayesinde azospermi hastaları da bebek sahibi olabilmektedir. Azospermi hastalarına uygulanabilecek farklı tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Ancak aralarından en etkili olan azopsermi ameliyatı olarak öne çıkmaktadır. Azospermi hastalarında uygulanan mikro TESE ameliyatı ile testislerde sperm hücresi bulma ihtimali oldukça yüksektir.
Azospermi Ameliyatı
Azospermi ameliyatı olarak da bilinen mikro TESE ameliyatında direkt olarak sperm hücrelerinin üretildiği testis bölgelerinde arama yapılmaktadır. Azospermi ameliyatı tıkanıklığa bağlı olmayan azospermi hastaları için önemli şanslardan birisidir. Genel anestezi ile yapılan ameliyatta direkt olarak sperm hücrelerinin üretildiği bölümler kontrol edilmektedir. Alınan doku parçası mikroskop altında incelenerek canlı sperm hücresi aranır. Mikro TESE ameliyatlarıyla oldukça yüz güldürücü sonuçlar elde etmek mümkündür. İlk seferde sperm hücresi bulunmadığında veya çeşitli sebeplerle tekrar sperm hücrelerine ihtiyaç duyulduğunda ikinci kez azospermi ameliyatı yapmak mümkündür. Ancak ilk ameliyattan sonra, ikinci ameliyat için yaklaşık 6 aylık bir bekleme süresi tavsiye edilmektedir.
Azospermi ameliyatı dendiğinde akla ilk mikroTESE gelse de tıkanıklığa bağlı azopsermi tedavisinde PESA ve MESA gibi sperm toplama tekniklerine de başvurulması söz konusu olabilir. Hangi tekniğin hangi hasta grubuna uygulanması gerektiği hasta özelinde yapılan detaylı tetkikler sonucunda üroloji ve androloji uzmanları tarafından belirlenmektedir.
Hormonal Tedavi
Tıkanıklığa bağlı olmayan azospermi hastalarında, hormonal terapi etkili olabilmektedir. Erkeklerde sperm yapımını FSH hormonu düzenler. Ayrıca testosteron ve luteinizan hormon da erkeklerde üreme sağlığı üzerinde önemli etkilere sahiptir. Hormonal bozukluğu bulunan kişilerde hormonal tedavi sperm üretiminde etkili olabilmektedir. Diğer taraftan azospermi hastalarının hormon dengeleri de son derece normal olabilmektedir. Son yıllarda yapılan çalışmalar ile beraber hormon tedavisi olan tıkanıklığa bağlı olmayan azospermi hastalarının ejakülatında sperm hücrelerine rastlanabilmektedir. Ancak uzun süreli hormon tedavisi genel sağlık üzerinde olumsuz etkilere sahip olabilmektedir. Bu nedenle hormonal tedavinin etkileri günümüzde hala tartışmalıdır.
Bitkisel Tedavi
Azospermi hastalığına iyi geldiği söylenen bitkisel tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Ancak bu yöntemlerin hem tıkanıklığa bağlı olan hem de tıkanıklığa bağlı olmayan azospermi hastalarına bir fayda sağladığı düşünülmemektedir. Sperm sayısı düşük olan kişilerde beslenme ve diğer gündelik alışkanlıkların değiştirilmesi sperm sayısında iyileşme olduğu gözlemlenebilmektedir. Ancak bu konuda da çeşitli tartışmalar sürmektedir. Dengeli ve yeterli beslenme, düzenli spor yapma, alkol ve sigara gibi vücutta toksik etkiye neden olan maddelerden uzak durma genel sağlık sistemi için olduğu gibi üreme sistemi sağlığı için de önemlidir.
Vitamin Tedavisi
Erkek kaynaklı kısırlık problemlerinde tedaviye yönelik kullanılan yöntemlerden birisi de vitamin tedavisidir. Ancak vitaminlerin de azospermi üzerindeki etkinliği tartışmalıdır. Bununla beraber doğru bir şekilde planlanması ve sürdürülmesi gerekmektedir. Aksi takdirde vitamin tedavisi mali açıdan oldukça külfetli hale gelmektedir. Hastalığı takip eden uzman hekimin uygun görmesi durumunda çeşitli vitamin takviyelerinin ve tedavilerinin kullanılmasında bir sakınca yoktur. Ancak uzman hekimin bilgisi olmadan bu yöntemlere başvurmamak gerekmektedir.
İlaç Tedavisi
İlaç tedavisi azospermi tedavisinde tercih edilen bir diğer yöntemdir. İlaç tedavisi genellikle vücuttaki hormon dengesini sağlamaya yöneliktir. Azospermi tedavisinde kullanılan ilaçlar büyük oranda antiöstrojen etkiye sahiptir. Bu şekilde vücuttaki östrojen, testosteron hormonu dengesi üzerinde etkili olmaktadır. Bu tedavide amaç vücuttaki kadınlık hormonu olan östrojen seviyesini düşürerek erkeklik hormonu olan testosteronun etkinliğini artırmaktadır.
Plazma Tedavisi
Özellikle teknolojinin gelişmesi ile beraber son yıllarda plazma tedavisi azospermi tedavisi olarak öne çıkmaktadır. Azospermi hastaları arasında büyük bir merak konusu olan plazma tedavisi hakkında henüz kesin bir sonuca varmayı sağlayabilecek veri bulunmamaktadır. Henüz deneme aşamasında olan bu yöntem daha azospermi hastalığı için bir tedavi yöntemi olarak kabul edilmemektedir. Tedavi seçeneklerinden biri haline gelebilmesi için detaylı bir şekilde araştırılması ve plazma tedavisi alan hasta sayılarının arttırılması gerekmektedir.
Kök Hücre Tedavisi
Kök hücre tedavisi uzun zamandır mevcut olan bir yöntem olsa da aslında bu tedavi yöntemi de gelişen teknoloji ile mümkün hale gelmiştir. Son yıllarda kök hücre alanında elde edilen gelişmeler azospermi hastaları için de umut getirmektedir. Plazma tedavisi gibi kök hücre tedavisi de henüz yeni bir yöntemdir ve bu nedenle tam olarak azospermi tedavileri arasındaki yerini almamıştır.